Tram Wiki
Registreer
Advertisement
Flag of the Netherlands Utrecht
UOV
Eerste tram:  17 december 1983
Spoorbreedte: 1.435 mm
Bovenleidingsspanning: 750 VDC
Aantal lijnen: 2
Netlengte: 20,7 km
IJsselstein Clinckhoeff
De SIG sneltram op de halte Clinckhoeff
Weense trams Zuilenstein
Een Lohner/Rotax E6/c6 combinatie nabij de halte Zuilenstein

De Sneltram Utrecht • Nieuwegein/IJsselstein (afgekort SUNIJ, ook wel SUN), is begin jaren tachtig ontwikkeld door de Nederlandse Spoorwegen. De Nederlandse overheid wilde in de jaren '70 snelle railverbindingen tussen de werksteden en de groeikernen (de slaapsteden) ontwikkelen. (Zo is bijvoorbeeld in de zelfde periode tussen Zoetermeer en Den Haag de Zoetermeer Stadslijn aangelegd in de vorm van een spoorweg.) Op dit moment wordt het netwerk verlengd richting Universiteitscomplex De Uithof om een drukke busverbinding hiernaartoe te vervangen. Tegelijkertijd wordt het gehele tramnetwerk omgebouwd van hogevloertrams naar lagevloertrams.

Er reizen op een doordeweekse dag tussen de 38.000 en 40.000 mensen met de Utrechtse sneltram. Het grootste deel (25.000-30.000) reist tussen NSCentraal Station en Kanaleneiland Zuid.

PijlrechtsZie ook: Sneltramlijnen

Geschiedenis[]

Voor een verbinding tussen de stad Utrecht en de nieuwe woonkern Nieuwegein, een stedelijke uitbreiding van de bestaande dorpskernen van Vreeswijk en Jutphaas, heeft men zowel een trein (zoals in Zoetermeer), een trolleybus als een sneltram overwogen. De keuze viel op de laatste mogelijkheid. De tramlijn is aangelegd door de NS. De exploitatie werd vanaf het begin echter uitbesteed aan busmaatschappij Westnederland (later Midnet), die gemakkelijk buschauffeurs kon opleiden tot de combifunctie trambestuurder/buschauffeur. Vanaf 1999 exploiteerde Connexxion, als rechtsopvolger van Midnet, de sneltram. Op 8 december 2013 kreeg de sneltram zijn vierde exploitant Qbuzz. Het beheer van de infrastructuur, met uitzondering van de haltes, was tot eind 2010 in handen van ProRail. Daarna ging het over naar de Bestuur Regio Utrecht (BRU).

Op 17 december 1983 reden de sneltrams voor het eerst. Lijn 100 reed van het Moreelsepark naar Nieuwegein Zuid en lijn 101 reed van het Moreelsepark naar Nieuwegein Doorslag. Op 14 december 1985 werd lijn 101 verlengd naar IJsselstein, een historisch stadje ten westen van Nieuwegein. De eindhalte was Achterveld. De oorspronkelijke lijnnummers zijn in 1994, door een herverdeling in het streekvervoer en het ontstaan van Midnet, gewijzigd in 60 en 61. De lijnnummers zijn echter niet aan de buitenzijde van de trams te zien; alleen de eindbestemming wordt vermeld.

Per 2 juli 2000 is lijn 61 verlengd en rijdt deze na IJsselstein Achterveld door naar IJsselstein Binnenstad en IJsselstein Zuid in de nieuwbouwwijk Zenderpark.

Infrastructuur en materieel[]

De spoorbreedte is 1.435 millimeter, de bovenleidingspanning is 750 volt en het netwerk is geschikt voor tweerichtingtrams. De remise van de sneltram is gecombineerd met de busgarage van het streekvervoer en bevindt zich in het noorden van Nieuwegein tussen de Jutfasebrug en de halte Zuilenstein.

Materieel[]

De exploitatie wordt sinds het begin uitgevoerd met speciaal voor de verbinding ontworpen enkelgelede tweerichtingtrams met een hoge vloer. Enkele jaren reden er extra trams afkomstig uit Wien, maar deze zijn inmiddels verkocht. Voor de verlenging van de sneltram én ter vervanging van de originele trams zijn lagevloertrams in aanbouw.

Zwitserse trams[]

Voor de dienstuitvoering van de sneltram werden in Zwitserland 27 enkelgelede trams aangeschaft bij de Zwitserse fabriek SIG Neuhausen (wagennummers 5001-5027). Deze trams doen sinds 1983 onafgebroken dienst, maar zijn wel enkele keren verbouwd en van andere kleuren en logo's voorzien. Eén tramstel (5018) is afgevoerd na een ongeval. En twee andere stellen (5004 + 5023) na een onderlinge aanrijding.

Weense trams[]

De Weense trams zijn een serie enkelgelede trams die hebben dienstgedaan bij de Utrechtse sneltram tussen 2009 en 2014. Deze voertuigen reden voorheen in Wien. Na een tweede leven in Utrecht zijn de tramstellen verkocht aan het trambedrijf van Krakau (Polen).

Spaanse trams[]

Voor de exploitatie van de Uithoflijn én ter vervanging van de Zwitserse trams uit 1983 zijn vanaf 2014 lagevloertrams besteld van het type Urbos 100 bij de Spaanse fabrikant CAF. Voor de Uithoflijn worden er 27 vijfdelige trams afgeleverd in 2017-2018, voor de te verbouwen Nieuwegeinlijn worden in 2020 nog eens 22 zevendelige trams afgeleverd; totaal dus 49 stuks. Beide tramversies kunnen door elkaar heen gebruikt worden, met een maximale lengte van 75 meter (combinatie vijf- plus zevendelige tram).

Dienstregeling[]

Beide sneltramlijnen hebben een basisfrequentie van 15 minuten op doordeweekse dagen en op zaterdag overdag. Op het gezamenlijke traject ontstaat hierdoor een 7½-minuten dienst. In de ochtendspits rijden beide lijnen om de 10 minuten (om de 5 minuten op het gezamenlijk traject). Deze diensten worden gereden met gekoppelde tramstellen. In de avonduren en op zondag wordt er ieder half uur gereden (om de 15 minuten op het gezamenlijk traject). Deze diensten worden met enkele tramstellen gereden.

In de schoolvakanties geldt een aangepaste dienstregeling, waarbij in de spits een normale dagdienst word gereden en ook overdag met losse stellen gereden wordt. Op donderdagavond (koopavond in Utrecht) is er een extra rit naar IJsselstein.

Gebruik[]

Het aantal reizigers van de tramlijn fluctueert per jaar en is afhankelijk van verschillende factoren. De afgelopen jaren nam het aantal reizigers op de Utrechtse sneltram af door aantal oorzaken:

  • Vòòr de OV-chipkaart werden reizigersaantallen geschat, en deze aantallen bleken hoger dan in werkelijkheid;
  • De sneltram werd ingekort in het Utrechtse stationsgebied, waardoor langere loopafstanden ontstonden naar de Utrechtse binnenstad;
  • Semi-parallelle of directere buslijnen naar de Utrechtse binnenstad en andere bestemmingen hadden de voorkeur van reizigers;
  • Door enkele grootschalige, langdurige én uitgelopen werkzaamheden nam de populariteit van de tram af;
  • Versleten infrastructuur en materieel leidden dikwijls tot storingen en uitval van diensten.
Jaar Reizigers Per Opmerkingen
1985 26.000 dag Prognose uit 1979
2009 40.000 dag
2013 25.000 dag
2014 4,5 miljoen jaar Werkzaamheden in zomer
2015 5,6 miljoen jaar

Renovatie haltes[]

Vanaf februari 2005 kregen enkele haltes een grondige renovatie. Dit betrof de haltes Graadt van Roggenweg, Ziekenhuis Oudenrijn (deze naam werd gewijzigd in 24 oktoberplein-Zuid), 5 meiplein, Vasco de Gamalaan, Kanaleneiland Zuid, Merwestein en Nieuwegein Zuid. Enkele jaren daarvoor waren al de meeste haltes in Nieuwegein en IJsselstein vernieuwd.

Inmiddels zijn alle haltes (met uitzondering van Merwestein en Nieuwegein Stadscentrum) klaar. Ook de haltes Moreelsepark, Centraal Station en Westplein zijn niet gerenoveerd, aangezien deze zullen vervallen met de bouw van de nieuwe OV-terminal en plaats zullen maken voor één nieuwe halte aan de Jaarbeurszijde.

In 2020 worden ook de sporen van de takken naar Nieuwegein Zuid en IJssselstein Zuid vernieuwd. Tevens worden dan alle haltes aangepast aan de lagevloertrams van de Urbos 100, die dan in dienst komt op deze lijnen. Dan is er doorgaand verkeer mogelijk naar de in 2018 te openen Uithoflijn.

Toekomst[]

Eén van de trams van de Franse stad Mulhouse is in september 2007 een aantal dagen in Utrecht geweest, ter promotie van de Autoloze Zondag en de mogelijke uitbreiding van het huidige net met een verbinding in oostelijke richting, naar universiteitscentrum De Uithof en Zeist.

Het bestaande trammaterieel is inmiddels bijna 25 jaar oud en binnen circa vijf jaar aan vervanging toe. Daarnaast wordt overwogen de tramlijn te verlengen via de bestaande busbaan van lijn 12 langs de spoorlijn richting Arnhem en de Laan van Maarschalkerweerd naar de Weg tot de Wetenschap naar De Uithof. Hiertoe zouden dan nieuwe lagevloertrams worden aangeschaft.

De kosten van aanleg van de trambaan Utrecht Centraal – De Uithof worden geschat op circa 55 miljoen euro. De koppeling met de bestaande tramlijn Utrecht Centraal – Nieuwegein – IJsselstein wordt geschat op 25 à 50 miljoen euro, afhankelijk van de gekozen oplossing.

In 2018 wordt een verlenging van de sneltramlijn in gebruik genomen richting Stadion Galgenwaard en Universiteitscomplex De Uithof. Deze verbinding vervangt buslijn 12, die ondanks de inzet van extra grote bussen en een hoge frequentie al jaren kampt met een ondercapaciteit.

De Uithoflijn kent een volledig vrije baan. Alleen in De Uithof deelt de lijn zijn tracé met andere lijnbussen. De lijn eindigt bij P+R De Uithof. Daar is ook een opstelterrein voor 6 trams, wat gebruikt kan worden voor klein onderhoud en schoonmaakwerkzaamheden.

Sneltramlijnen[]

60 NSCentraal StationNieuwegein Zuid
61 NSCentraal StationIJsselstein Zuid

Materieel[]



Flag of the Netherlands Utrecht UOV

Sneltramlijnen: 60 · 61


Voormalige sneltramlijnen: 260


Eindpunten: NSCentraal Station · Nieuwegein Zuid · IJsselstein Zuid


Overige locaties: 24 oktoberplein-Zuid · 5 meiplein A Achterveld B Batau-Noord · Binnenstad C Clinckhoeff D Doorslag E Eiteren F Fokkesteeg G Graadt van Roggenweg H Hooghe Waerd K Kanaleneiland Zuid M Merwestein · Moreelsepark P P+R Westraven S St. Antonius Ziekenhuis · Stadscentrum V Vasco de Gamalaan W Westplein · Wiersdijk · Wijkersloot Z Zuilenstein


Remise Nieuwegein


Externe links[]

Advertisement